Over meditatie en het helingsproces in meditatie
Wat is meditatie?
Mediteren is je geest verstillen en je hart openen. Zo stem jij je af op je wezenlijk zelf, je innerlijk licht. Je komt thuis in jezelf én in het grotere dan jezelf, in het grote hart van mededogen zoals sommige westerse boeddhisten het benoemen, of in de goddelijke
schoot van liefde zoals christelijke mystici het poëtisch uitdrukken.
Hoe mediteren?
Mediteren is met mildheid aanwezig zijn in het ‘hier en nu’. Via de adem en/of een mantra
je aandacht steeds terugbrengen naar het ‘nu’.
Wat is het verschil tussen christelijk en boeddhistische meditatie?
Eeuwenlang hebben we ons blind gestaard op de verschillen tussen religies met veel
religieuze arrogantie en verdeeldheid als gevolg. Laat ons zoeken naar wat ons verbindt,
we hebben zoveel van elkaar te leren.
Religies zijn als sterke bomen,
verschillend van elkaar,
maar geworteld in dezelfde
Oergrond van het bestaan.
Je mag christelijke en boeddhistische meditatie toch niet vermengen!
Het gaat niet om vermenging of versmelting
maar om aanvulling en verrijking.
Meditatie is een universele discipline in alle mystieke tradities, die ons in contact
brengt met het diepere goddelijke zijnsbewustzijn. Elke traditie benadrukt een bepaald
aspect van meditatie of bekijkt het vanuit een bepaald perspectief. De oosterse traditie
waaronder het boeddhisme benadrukt de contemplatieve houding van bewustheid en wakkerheid. Meditatie beleven ze (vooral) als een zijnsavontuur. Bewust-zijn van dit ene moment staat centraal, totale openheid zijn voor de non-duale stroom van het leven.
Jezus en de christelijke mystici benadrukken de contemplatieve houding van overgave en
ontvankelijkheid. Meditatie beleven ze (vooral) als een liefdesavontuur. Liefde zijn
‘hier en nu’ staat centraal, totale overgave zijn aan de goddelijke Geliefde, de scheppende liefdesbron van leven. Maar zowel de zijnshouding als de liefdeshouding zijn in wezen één.
Bewust zijn is liefde.... en liefde is bewust zijn.
Hoe spreek jij over meditatie in de retraite?
In de retraite belicht ik de meditatie zowel als een zijnsavontuur als een liefdesavontuur,
want zo beleef ik het zelf. Mediteren is voor mij hier en nu zijn én in liefde zijn. Beide perspectieven zijn niet in strijd met elkaar maar vullen elkaar aan.
Wat zijn jouw inspiratiebronnen wat de meditatie betreft?
Mijn grootste inspiratiebron is de wijsheid van Christus. Van Boeddha heb ik veel geleerd,
hij is en blijft een groot leraar voor mij, maar Jezus ervaar ik als mijn hartsverbinding
met het Al-Ene. Verder ontvang ik veel inspiratie uit de vroegchristelijke meditatie traditie die in de jaren ’80 door de benedictijner monnik John Main opnieuw is vertaald naar de eigentijdse ervaring. John Main is de initiator van de wereldgemeenschap voor christelijke meditatie. Zijn contemplatie visie op meditatie is boeiend en inspireert mij om meditatie te beleven als een zijnsavontuur en een liefdesavontuur.
HET HELINGSPROCES IN MEDITATIE
Het lukt mij niet om te mediteren. Gedachten blijven maar komen.
In plaats van rust ervaar ik onrust. Ik denk dat meditatie niet voor mij is.
Meditatie wordt soms te romantisch voorgesteld als zijnde een wondermiddel om tot rust te komen. Jammer genoeg kunnen we die rust niet vasthouden en dan lijkt het wel of mediteren niet lukt. In meditatie gaat het echter niet om lukken of mislukken, om grijpen naar rust en ontspanning, om krampachtig streven naar gedachteloos worden. In meditatie gaat het om relatie (met jezelf) en transformatie. Thuiskomen in jezelf om thuis te komen in de wereld.
Hoe moet ik mij het meditatie proces voorstellen?
Het is een proces van wonde naar verwondering. Ik vergelijk het graag met de seizoenen
in de natuur. In meditatie ervaar je de innerlijke seizoenen van herfst (loslaten), winter (wachten), lente (nieuw leven tintelt) en zomer (bruisend leven). Soms ga je door heftige emotionele of mentale chaos, soms lijkt alles saai en somber, soms voel je de zachte bries
van ontkiemend leven en soms is je innerlijke leven vol lichtheid en vitaliteit. Je kan deze seizoenen zelfs doorlopen in de tijdspanne van één meditatie, maar meestal gaat het om
een geleidelijk transformatie proces.
Wat moet ik doen als er heftige emoties optreden in de meditatie?
Eerst en vooral beseffen dat iedereen op het meditatie pad dit tegenkomt. Onrust,
ongemak, chaotisch denken, storende emoties, we beschouwen ze als struikelstenen
op het pad. Maar je kunt ze ook gaan ‘zien’ als stapstenen naar heling. De meditatie
discipline van ‘zijn’ in het ‘nu’ brengt je in contact met steeds diepere lagen van rust
én onrust, vreugde én verdriet, hoop en wanhoop. In meditatie hoef je daar niets mee
te doen. In meditatie analyseer je deze emoties niet, je neemt alleen maar waar.
Wat daarbij helpt is het even benoemen van emoties zoals: ‘ah …onrust’, ‘ah…verdriet’.
Je blijft bij de (vaak) rauwe energie van de onrust, angst, verdriet. Je vlucht niet in je
denken, in de angstige gedachten die heftig kunnen opkomen en je proberen te overmeesteren. Laat gedachten maar zijn zoals ze zijn, jij hoeft er niets mee te doen,
je bent er niet mee bezig, jij bent gewoon aanwezig…hier en nu.
Is meditatie niet een onderdrukking van het psychologisch
helingsproces, ik moet toch verantwoordelijkheid opnemen voor mijn emoties
en eraan werken?
Mediteren is totale overgave aan wat is. Tijdens de meditatie periode laat je het
helingsproces gebeuren. Na de meditatie kan je werken met je emoties, je kan ze neerschrijven, je kan ze schilderen, je kan ze uitdansen, je kan zachte helende lichaamsoefeningen doen of je proces delen met een ander. Zo kan je ze beter verwerken.
Maar tijdens de meditatie laat je al het werken aan jezelf los. Je laat het proces gebeuren.
Het helingsproces gaat ook gewoon verder in het verborgene, zonder dat jij daar steeds controle over houdt.
Wat gebeurt er in het helingsproces?
Om het helingsproces uit te leggen gebruik ik graag het beeld van een bron.
Je wezenlijk zelf is als een bron verborgen onder stenen of blokken, onder emotionele blokkades. Bij een eerste confrontatie met die blokkades heb je het gevoel alsof het
gaat om betonnen blokken, om harde steen waar je niet doorheen kan.
Maar door te erkennen wat is, door mild aanwezig te blijven bij de rauwe energie van
hardheid en pijn, gebeurt er geleidelijk aan een energetische verschuiving. Je gaat ervaren
dat de emotionele blokkades niet meer zo zwaar, drukkend en verlammend zijn. Met verwondering ontdek je dat emotionele blokkades geen harde stenen zijn, maar ijsblokken
die in het licht van je mildheid langzaam gaan smelten. Zo groei je (telkens weer) van
wonde naar verwondering.
Wat is de impact van meditatie op mijn dagelijkse leven?
In meditatie gaat het om verbinding met wie jij ten diepste bent, door overgave aan
wat is. In het mild aanwezig zijn bij jezelf, schep jij ruimte voor het wezenlijke zelf.
Zo kunnen je zielskwaliteiten van vertrouwen en mededogen opwellen die je laat stromen
doorheen je dagelijkse bezigheden.
